سفیدبالک و مبارزه با آن

سفیدبالک یا whitefly

مگس سفید چیست؟

بهترین سم برای مگس سفید گلخانه کدام است ؟

آیا راهی برای مبارزه قطعی با سفیدبالک وجود دارد؟

مگس سفید چیست؟

این حشره ریز که در فارسی سفیدبالک یا عسلک نیز نامیده میشود در اکثر نقاط کشور بخصوص در گلخانه ها انتشار دارد.میتوان گفت مگس های سفید از جمله سرسخت ترین آفت های شناخته شده گیاهان محسوب میشوند.این حشرات با تولید مثل انفجاری که دارند،طیف گسترده گیاهان که مورد حمله قرار میدهند،تعداد زیاد زادآوریشان که تا ده نسل در یک سال میرسد ،علاقه شان به گرما و از همه ترسناکتر مقاومت قابل توجهی که نسبت به انواع سموم شیمیایی از خود نشان میدهند به یک دشمن سرسخت گیاهان دست پرونده انسان ها بدل شده اند.

بعضی معتقدند دردسرسازترین و سرسخت ترین آفت کشاورزی کشور مگس سفید است ،زیرا :

*جمعیت شان خیلی زود افزایش مییابد ،آنها در سال ده نسل زادآوری دارند و همانطور که گفته شده هر حشره بالغ میتواند تا ۴٠٠٠ حشره دیگر تولید کند.

*سفید بالک ها به بسیاری از سموم مقاوم شده اند و توانایی ایجاد مقاوما به سایر سموم را دارند.

*سازگاری بسیار خوبی با گرما دارند،این در حالی أست که تغییر اقلیم ها به ضرر گیاهان و زارعین و به نفع این آفت در حال تغییر أست .

سفید بالک ها در مناطق معتدله میتوانند در تمام طول فصل و در مناطق گرمسیری ،تقریبا در تمام طول سال تولید نسل کنند،فصل زمستان را هم میتوانند تقریبا بدون مشکل سپری کنند،آنها در طول روز فعال هستند و معمولا طول روز را زیر برگ سپری میکنند،بنابراین بر خلاف شب پره ها در طول روز کاملا قابل رویت هستند و چنانچه برگ گیاهان را برگردانید و در صورت آلوده بودن حتما قادر به دیدن آنها هستید.

شناسایی سفید بالک ها :

سفید بالک ها برای اکثر کشاورزان شناخته شده هستند ،حشراتی به طول ١-۵/١ میلیمتر ،در حالتی که روی برگ قرار دارند ،دارای دوبال سفید هستند ،در مجموع این حشره بدنی به شکل یک مثلث داشته و بدنی پوشیده از گرد مومی سفیدرنگ دارند .

دوره زندگی مگس سفید حدود ٣-۴ هفته (١٩ تا ٣١) روز أست ،حدود ٩ روز از آن را به صورت جنین در تخم میگذراند ،٩ تا ١٧ روز به صورت لارو و حدود ۵ روز را به صورت شفیره طی میکند.در نهایت حشره کامل تولید میشود که میتواند حدود ٢١ تا ۴٠ روز زنده بماند.

هر یک از مگس های سفید ماده،میتوانند ٣٠٠ تا ۴٠٠ تخم بگذارد،این حشرات در هر سال حدود ١٠ نسل تولید میکنند ،بنابراین یک حشره مگس سفید در صورت عدم کنترل میتواند موجب به وجود آمدن ٣٠٠٠ تا ۴٠٠٠ حشره دیگر شود

.

خسارت مگس سفید:

خسارت مگس سفید از پورگی شروع میشود ،به طور کلی مراحل زندگی این حشره شامل تخم،پوره های سنین اول تا چهارم و حشره بالغ أست ،بنابر این پوره ها و مگس های بالغ خسارت زا هستند.

یکی از روشهای خسارت مگس سفید از طریق مکیدن شیره پرورده در گیاه و تغذیه از آن است.معمولا در ابتدا خسارت آنها خیلی به چشم نمی آید ولی با افزایش جمعیت آنها به دلیل مکیده شدن شیره گیاهی خصوصا در برگها ،برگها حالت افتادگی و ضعف پیدا میکنند در نهایت قدرت بوته ،میزان باردهی و کیفیت میوه و رشد به شدت کاهش می یابد.

شیوه دیگر خسارت ،ایجاد سوراخ هایی در لایه محافظتی گیاه أست تا آنجا که امکان خارج شدن شیره پرورده از گیاه وجود دارد.در این صورت محیط مناسبی برای رشد قارچ ها و باکتری ها ایجاد میشود،در نتیجه بوته ها مستعد بیماری قارچی میشوند.

روش دیگر خسارت سفید بالک یا همان مگس سفید تولید عسلک میباشد.عسلک میتواند محیط مناسبی برای حضور قارچ ها و باکتری ها محسوب شود.

اما مهمترین راه خسارت سفیدبالک ها انتقال ویروس ها أست ،در پرورش محصولاتی مانند گوجه فرنگی خسارت زاترین عامل،ویروس هایی مانند ویروس عامل سرچمک (Tylcv)أست.

تنها راه مطمین برای مقابله با آن استفاده از ارقام مقاوم توأم با کنترل ناقلین این ویروس یا همان سفیدبالک ها هستند.

بنابر این از آنجاییکه که کنترل کامل مگس سفید عملیات بسیار دقیق و سختگیرانه ای میطلبد کنترل کامل آن در مزارع تقریبا غیر ممکن أست .

مبارزه بیولوژیکی:

مبارزه با مگس سفید معمولا از طریق سه حشره انجام میشود:

١- کفشدوزک ها و بویژه کفشدوزک های هفت نقطه ای هستند که شته ها و مگس ها برای آنها حکم غذا را داشته و آنها را میخورند.آنها قابلیت تغذیه تا ٢٠ هزار عدد شته یا مگس در طول زندگی خود را دارند.

٢- دومی زنبورهای انکارسیا فورموسا Encarsia Formosa هستند که با تخم گذاری بر روی تخم های مگس سفید ،باعث از بین رفتن آنها از طریق تغذیه لاروهای زنبور از پوره های سفید بالک میشوند.

٣- سومی مگس های سنوزیا (سینوزیا)

هستند .سنوزیا هم حشره بالغ و هم لارو آن را شکار میکند ،حشره بالغ سنوزیا حشرات بالغ مگس مینوز و سفیدبالک ها را از بین میبرند و لاروهای آن نیز لاروهای پشه های قارچ خوار (یا سیاریدها)ی موجود در خاک را نابود میکنند.

۴- بالتوری های سبز ؛

بالتوری ها دارای توان شکار گری بالایی بوده و به عنوان یکی از عوامل موثر در برنامه های مدیریتی و کنترل آفات کشاورزی به کار میرود.

۵-سن های شکارگر :

٢١ گونه از این دسته شکارگرها جزو دشمنان طبیعی مگس های سفید محسوب میشوند.

🔺*نکته :

مبارزه بیولوژیکی فقط در زمانیکه جمعیت سفیدبالک کم باشد میتواند جوابگو باشد .

مبارزه شیمیایی:

یک سری سموم شیمیایی برای مگس سفید ثبت شده اند ،در زمان طغیان مگس سفید بهتر أست از یک سم بالغ کش به همراه یک سم پوره کش در سه نوبت استفاده شود ،ضمنا باید به نوع اثر سم توجه نمود،چون برخی از سموم باعث فلج شدن حشره هدف شده و در نهایت بعد از مدت زمان مشخصی که ممکن أست یک روز با بیشتر باشد به دلیل عدم توانایی تغذیه توسط آفت و یا عدم توانایی تولید مثل منجر به مرگ آفت شود .شاید بتوان گفت بهترین سم برای مگس سفید گلخانه همین روش أست ،بنابراین شاهد از بین رفتن جمعیت آفت بلافاصله بعد از استفاده سم خواهیم بود .از جمله این سموم سم سالپی پست از شرکت نانو ارگانیک طوبا هست که اثر تماسی و نفوذی دارد و با بستن دست و پای حشره مانع تغذیه و تولید مثل حشره میشود ،که با توجه به اینکه هدف از استفاده از این محصول تولید محصول سالم أست پیشنهاد میشود به جای استفاده از سموم شیمیایی پوره کش ،فقط دو بار سمپاشی با سالپی پست تکرار شود.

✅*توصیه دکتر گیاه

از جمله سموم پیشنهادی که شاید بهترین سم برای مگس سفید گلخانه باشد میتوان موارد زیر را نام برد:

*ابرون با پروتیوس

*اویسکت با آپلاود

*استامی پراید با ادمیرال

*سیلتک

*سالپی پست

*سیوانتو

*افوریا

نکته مهم این أست که در هر بار سم پاشی باید کل سطح برگها (مخصوصا زیر آنها )کاملا سمپاشی و خیس شود ،و بهتر أست از لانس سرکج استفاده شود.

🔴نکات تکمیلی برای کنترل مگس سفید:

*نصب کارت زرد

*استفاده از سموم توصیه شده در زمان غروب یا صبح زود با رعایت این اصل که رطوبت محیط تنظیم باشد .

*حذف علفهای هرز ،چون معمولا بهترین جا برای مخفی شدن و فصل گذرانی آفات است.

*در گلخانه باید سعی شود رطوبت نسبی محیط کافی باشد ،زیرا خشکی و گرما موجب افزایش سرعت تکثیر آنها میشود .

*استفاده از توری های مناسب برای جلوگیری از ورود حشرات بالغ به داخل گلخانه .