بائوباب (Baobab) یا آدانسونیا (Adansonia) یا همان درخت وارونه، درخت بلندی است که ارتفاع آن به 5 تا 30 متر می رسد. قطر تنه قهوه ای رنگ این درخت نیز بین 7 تا 11 متر می باشد. این درختان در مناطق کم ارتفاع آفریقا و استرالیا رشد می کنند و دارای 8 گونه مختلف می باشند. 6 گونه از این درختان در ماداگاسکار آفریقا قرار داشته و جزو گیاهان بومی این منطقه محسوب می گردد. یک گونه از این درخت در شبه جزیره عربستان و گونه دیگر آن نیز در استرالیا زندگی می کند. بزرگ ترین درخت بائوباب دنیا، یکی از انواع بائوباب های آفریقایی است که در استان لیمپوپوی آفریقای جنوبی زندگی می کند. این درخت دارای 47 متر ارتفاع و 15.9 متر قطر می باشد که اخیرا به دو قسمت تقسیم شده است. از این رو بزرگ ترین بائوباب دنیا در حال حاضر بائوباب Sunland با 33.4 متر ارتفاع و 10.46 متر قطر می باشد. این بائوباب نیز در آفریقای جنوبی زندگی می کند. بائوباب ها دارای عمر طولانی و چند هزار ساله می باشند.
بائوباب ها برای آفریقایی ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند. از میوه، برگ، چوب و پوست این درختان استفاده های زیادی می شود. چوب درخت بائوباب یکی از منابع اصلی تهیه چوب برای آفریقایی هاست. آن ها همچنین از تنه قطور این درخت به عنوان پناهگاه و انبار استفاده می کنند. برای این کار ابتدا داخل درخت را خالی کرده و غلات و مخازن آب خود را در آن قرار می دهند. یکی دیگر از موارد استفاده این درخت، پوست آن می باشد. از پوست بائوباب نوعی الیاف تهیه و در ساخت تور ماهیگیری، طناب و لباس استفاده می کنند. از فواید دیگر پوست بائوباب، به کار بردن آن به عنوان طعم دهنده می باشد. پوست این درخت را آسیاب کرده و در غذاهای خود از آن استفاده می کنند. درختان بائوباب، میوه ای 40 سانتی متری با نام نان میمون دارند. از قسمت اسفنجی این میوه برای معطر کردن نوشابه ها استفاده می شود. این بخش نان میمون دارای رنگی متمایل به قرمز بوده و طعم آن نیز ترش و شیرین می باشد. دانه های بائوباب نیز سرشار از ویتامین C هستند و طعمی شبیه به کرم تارتار یا پتاسیم بی تارتارات دارند. برگ درختان بائوباب نیز مصرف خوراکی دارد و از آن ها برای تهیه خمیرمایه نیز استفاده می شود. از بخش های مختلف این درخت می توان برای تهیه ی محصولا متنوعی چون چسب، صابون، پارچه، کائوچو و دارو استفاده کرد.
ماداگاسکار، خیابان بائوباب ها
یکی از دیدنی ترین مکان ها برای دیدن بائوباب، ماداگاسکار و خیابان بائوباب هاست که به صورت یک خط در کنار هم قرار گرفته و سن برخی از آنها به ۸۰۰ سال هم می رسد. این جاذبه در نزدیکی شهر Morondava در ماداگاسکار غربی واقع شده است.
چطور به جلوگیری از انقراض درخت بائوباب در آفریقا کمک کنیم؟
سازمانهای مختلفی برای حفظ درختان بائوباب در این قاره فعالیت میکنند. یک مثال کمپین جهانی درختان (Global Trees Campaign) است که با شریک Madagasikara Voakajy در ماداگاسکار کار میکند. مأموریت آنها «کاهش تلفات بائوبابهای بالغ و کمک گرفتن از تعدادی از ذینفعان در پرورش جمعیت آنها» است. این کار با کمک جوامع محلی و کارمندان حفاظت اجرا میشود که بازدید از این درخت را زیر نظر قرار گرفته و بر آن نظارت کنند.
مثال دیگر بنیاد بائوباب است که برنامه نگهبانان بائوباب (Baobab Guardians Program) را در آفریقای جنوبی راه اندازی کرد. هدف آنها «کاشت بیشتر درخت بائوباب در منطقه خشک وندا است، جایی که تغییرات آب و هوایی و دامها بر بقای درختان جوان تاثیر میگذارد». هدف دیگر آنها «وارد کردن بانوان روستایی که درختان بائوباب را جمع میکنند به این برنامه و ایجاد آگاهی از محیط زیست و حفاظت از بائوباب در آفریقای جنوبی است». مردم با خرید محصولات بائوباب مانند پودر و روغن که در سایت فروخته میشوند، میتوانند به این سازمان کمک کنند.
دفتر مرکزی : تهران ، سعادت آباد ، نبش بلوار دریا
سایت آزمایشگاهی : اسلام شهر ،نظام آباد ، مزرعه آزمایشی دکتر گیاه
دفتر شیراز : دوکوهک ، کوچه لامپ سازی ، گلخانه دکتر گیاه
تلفن : ۰۹۱۲۰۶۰۶۰۵۵